در این مقاله درباره بیماری های مقاربتی مطالب زیر را میخوانیم:
- بیماری های مقاربتی زنان چیست ؟
- چه کسانی به بیماری های مقاربتی مبتلا میشوند ؟
- راه های انتقال بیماری های مقاربتی چیست ؟
- علادم بیماری های مقاربتی چیست ؟
- راه های پیشگیری از بیماری های مقاربتی چیست ؟
- انواع بیماری های مقاربتی
–کلامیدیا
–سوزاک
–ایدز
–تبخال تناسلی
–هپاتیت B
–شانکروئید
–التهاب لگن
–سیفلیس
–تریکومونیازیس
–شپش ناحیه تناسلی
–زگیل ناحیه تناسلی
همانطوری که رابطه جنسی لذت بخش است ، همانطور نیز احتمال درگیر شدن به بیماری های مقاربتی نیز بخش جدایی ناپذیر رابطه جنسی می باشد. اما بهتر است کمی بیشتر درباره این بیماری ها بدانیم !
بیماری های مقاربتی زنان چیست ؟
عوامل بیماری زایی مانند عفونت ها ، باکتری ها ، قارچ ها و انگلهایی که از طریق ارتباط جنسی واژینال ، ارتباط جنسی مقعدی ، ارتباط جنس دهانی و حتی گاهی ارتباط جنس دستی منتقل میشوند بیماری های مقاربتی (STI) sexually transmitted infection نامیده میشوند.
این میکروارگانیسم ها از طریق ترشحات بدن (مانند خون، ادرار، مایع منی، بزاق و سایر نواحی پوشیده از مخاط) در طول رابطه جنسی منتقل شده و ایجاد بیماری در شریک جنسی میکند.
البته گاهی بیماری های مقاربتی را (STD) sexually transmitted diseases نیر مینامند.
یماری های مقاربتی به دو دسته قابل درمان و غیر قابل درمان تقسیم میشوند. دسته غیر قابل درمان را با استفاده از دارو ها و درمان محدود یا کند می کنند.
چه کسانی بیشتر به بیماری های مقاربتی مبتلا میشوند ؟
همه افراد چه مرد باشند یا زن از همه اقشار جامعه میتوانند به بیماری های مقاربتی دچار شوند اما طبق گزارشات حدود 25 میلیون نفر در ایالات متحده آمریکا به این نوع بیماری ها مبتلا شده اند و بیش از نیمی از مبتلایان را جوانان 15 الی 24 سال تشکیل می دهند .
در کل زنان بیشتر از مردان از بیماری های مقاربتی آسیب میبینند و دچار عوارض جانبی این بیماری ها میشوند .
چه چیزی احتمال ابتلا به بیماری های (STD) را افزایش میدهد و راه های انتقال بیماری های مقاربتی چیست ؟
- رابطه جنسی پر خطر با افراد مختلف و نداشتن یک شریک جنسی ثابت
- در معرض تعرض و تجاوز جنسی قرار گرفتن
- عدم استفاده از وسایل پیشگیری کننده مانند کاندوم طی رابطه جنسی
- عدم توجه به بهداشت شخصی و بی توجهی به معاینات و چک آپ های دوره ای
- انتقال در دوران بارداری از مادر به فرزند
- انتقال از طریق شیردهی از مادر به فرزند
- خالکوبی در مراکز غیر معتبر و غیر استاندارد
- استفاده از سوزن های مشترک برای تزریق
علائم بیماری‌های مقاربتی چیست؟
- زخم ، زگیل و ظاهر غیر معمول در ناحیه آلت تناسلی یا داخل آلت تناسلی
- متورم شدن و خارش آلت تناسلی
- ادرار همراه با خارش و سوزش
- درد در هنگام رابطه جنسی
- خونریزی بعد از رابطه جنسی
- خونریزی واژینال غیر عادی در زمانی که شما پریود نیستید
- ترشحات بدبو از واژن یا ترشحاتی با رنگ های غیر معمول از واژن
- بثورات پوستی
چقدر طول میکشد تا علائم بیماری های مقاربتی ظاهر شود ؟
غالبا بین 1 هفته تا 1 ماه پس از قرار گرفتن در معرض فرد مسری طول میکشد تا علایم بیماری های مقاربتی بروز کند. هرچند اگر بیماری بصورت نهفته باقی بماند ممکن است تا سالها نیز علائمی از خود نشان ندهد.
درصورت ابتلا یک فرد به بیماری های مقاربتی تکلیف شریک زندگی او چه میشود ؟
از انجایی که این بیماری غالبا از طریق تماس جنسی قابل انتقال هستند پس می بایست فردی که به این بیماری مبتلا است و شریک او به تمام موارد پیشگیری از جمله استفاده از کاندوم و … پایبند باشند.
راه‌های پیشگیری از بیماری مقاربتی چگونه است؟
برای پیشگیری از ابتلا به بیماری های مقاربتی به موارد زیر تجه کنید :
- تک همسری یا شرکای جنسی محدود
- استفاده از کاندوم در رابطه جنسی
- عدم استفاده مشترک از لباس های زیر با افراد دیگر
- صحبت و ارتباط با شریک جنسی
- رعایت بهداشت شخصی و جنسی
- انجام منظم تست های تشخیص بیماری های مقاربتی
انواع بیماری‌های مقاربتی کدامند ؟
کلامیدیا Chlamydia
سوزاک Gonorrhea
ایدز HIV/AIDS
تبخال تناسلی Genital herpes
هپاتیت B
شانکروئید Chancroid
بیماری التهاب لگن Pelvic inflammatory disease
تریکومونیازیس Trichomoniasis
شپش ناحیه تناسلی Pubic lice
زگیل ناحیه تناسلی HPV
کلامیدیا Chlamydia
کلامیدیا یک عفونت باکتریایی است که از طریق انواع رابطه جنسی محافظت نشده انتقال میابد. این بیماری هم در زنان و هم در مردان دیده میشود.
علائم کلامیدیا معمولا بصورت خارش ، ترشحات غیر معمول از واژن یا آلت تناسلی ، سوزش و درد هنگام ادرار نمایان میشود.
کلامیدیا در مراحل پایانی می تواند به دهانه رحم (سرویکسیت)، لوله‌های بیضه (اپیدیدیمیت)، چشم‌ها (کانژونکتیویت)، یا گلو (فارنژیت) گسترش یافته باشد و باعث التهاب و درد شود. اگر کلامیدیا درمان نشود میتواند منجر به ناباروری گردد.
کلامیدیا خود به خود از بین نمیرود . کلامیدیا قابل درمان است و معمولا با آنتی بیوتیک درمان میشود.
سوزاک Gonorrhea
سوزاک نیز یکی از بیماری های مقاربتی با عامل باکتریایی است. این عفونت ممکن است اندام تناسلی، دهان یا راست روده را درگیر کند.
علائم سوزاک معمولا بصورت سوزش ادرار ، ترشحات بدبو و چرک از آلت تناسلی با رنگ های زرد یا سبز ، تورم یا تغییر رنگ دهانه آلت تناسلی و تغییر سایز یکی یا هردو بیضه خود را نشان میدهد.
عوارض سوزاک اگر درمان نشود میتواند منجر به التهابات لگن ، حاملگی خارج از رحم و یا ناباروری در زنان شود.سوزاک در مردان هم میتواند منجر به تورم کیسه بیضه ها و انسداد مجاری ادراری و شاید ناباروری گردد.
متأسفانه، بعید است که سوزاک بدون درمان از بین برود . بزرگسالان مبتلا به سوزاک با آنتی بیوتیک درمان می شوند. یکی از آنتی بیوتیک هایی که بیشتر برای درمان سوزاک استفاده میشود داروی سفتریاکسون می باشد.
ایدز HIV/AIDS
ویروس ایدز از طریق مایعات قبل از انزال ، مایع منی ، ترشحات واژن ، شیر مادر و خون منتقل میشود . این ویروس با حمله به سیستم ایمنی بدن و تضعیف آن زمینه را برای قدرت گرفتن سایر بیماری ها مانند انواع سرطان ها و عفونت ها فراهم میکند.
علایم ایدز معمولا باید بعد از یک رابطه جنسی پرخطر یا استفاده از سرنگ مشترک جدی گرفته شود. علائم ایدز میتواند شامل تب و دردهای عضلانی ، سردرد ، گلودرد ، عرق شبانه ، زخم های دهان ( برفک دهان ) ، تورم غدد لنفاوی و اسهال باشد.
عوارض ایدز درصورت عدم درمان میتواند بصورت بروز انواع سرطان ها و بیماری ها باشد و درصورت پیشرفت هرکدام از این بیماری ها می تواند منجر به مرگ شود
درمان کامل و ریشه کن کننده ای برای ایدز وجود ندارد. برای کنترل و درمان ایدز از متد درمان ضد رتروویروسی (ART) استفاده میشود که ترکیبی از چندین دارو است که میزان رشد ویروس ایدز را در بدن کنترل کرده و فرصت را برای سیستم ایمنی بدن فراهم میکند تا خود را ترمیم و بازیابی کرده تا با سایر عوامل بیماری زا بجنگد.
تبخال تناسلی Genital herpes
تبخال تناسلی یا HSV یکی از بیماری های مقاربتی ویروسی است که بوسیله ویروس هرپس سیمپلکس منتقل می گردد . این ویروس میتواند از طریق تماس دهانی ، ظروف مشترک و تماس پوستی با مخاط درگیر ویروس انتقال میابد.
علایم تبخال تناسلی بصورت درد یا خارش در اطراف اندام تناسلی ، تاول های کوچک در اطراف اندام تناسلی و مقعد یا دهان ، زخم های دردناکی در محل تاول ها ، درد هنگام ادرار و ترشح از مجاری ادرای یا واژن ظاهر میشود.
عوارض تبخال تناسلی در صورت عدم درمان میتواند باعث مننژوانسفالیت (عفونت مغزی) و کراتیت هرپس (نوعی تبخال چشمی) گردد.
هیچ درمان قطعی برای تبخال تناسلی HSV وجود ندارد اما درمانهایی برای کنترل گشترش ویروس و انتقال آن به دیگران وجود دارد. آسیکلوویر، فامسیکلوویر و والاسیکلوویر برای درمان اپیزودیک تبخال تناسلی به یک اندازه موثر به نظر می رسند.
هپاتیت B
هپاتیت B نوعی بیماری ویروسی است که در آن ویروس به کبد حمله میکند . این ویروس از طریق ترشحات بدن آلوده مانند بزاق ، ترشحات واژن ، مایع منی ، خون و شیر مادر به نوزاد منتقل می شود.
علائم هپاتیت B شامل زردی پوست و چشم (یرقان) ، ادرار تیره ، احساس خستگی و بی حالی زیاد ، حالت تهوع و استفراغ ، بی اشتهایی و درد شکم و مفاصل می باشد.
عوارض هپاتیت B ایجاد عفونت مزمن کبد می باشد و این عفونت مزمن افراد را در معرض خطر بالای مرگ ناشی از سیروز و سرطان کبد قرار میدهد.
درمان کامل و همیشگی برای هپاتیت B وجود ندارد اما چندین داروی ضد ویروسی – از جمله انتکاویر (Baraclude)، تنوفوویر (Viread)، لامیوودین (Epivir)، آدفوویر (Hepsera) و telbivudine – میتوانند به مبارزه با ویروس و کاهش توانایی آن در آسیب رساندن به کبد کمک کنند.
شانکروئید Chancroid
بیماری شانکروید از طریق باکتری به نام Haemophilus ducreyi ایجاد میشود و بسیار مسری است. بیماری شانکروید بوسیله ارتباط جنسی و تماس پوستی مستقیم با زخم های باز فرد مسری و یا ارتباط غیر مستقیم ترشحات زخم های باز شده با پوست ایجاد میشود.
علائم شانکروئید شامل برجستگی دردناک روی اندام تناسلی ، پوست قرمز و نازک روی زخم ها و ترشحات عفونی می باشد.
عوارض عدم درمان شانکروئید می تواند باعث ایجاد فیستولهای ثانویه به زخم های چرکی درون بافتی و تخریب بافت های اطراف آن زخم شود.
درمان شانکروئید بوسیله داروهای آنتی بیوتیک مانند آزیترومایسین ، سفتریاکسون و سیپروفلوکساسین با تجویز پزشک صورت میگیرد. در موارد پیشرفته بیماری از جراحی برای تخلیه فیستولها و بافت های عفونی آلت تناسلی استفاده می شود.
بیماری التهاب لگن Pelvic inflammatory disease
بیماری التهاب لگن خود یک عارضه جانبی از سایر بیماری های مقاربتی مثل سوزاک و کلامیدیا می باشد.
علایم بیماری التهاب لگن شامل درد در قسمت پایین شکم ، تب ، ترشحات بد بوی ولژن ، درد در هنگام رابطه جنسی ، درد هنگام ادرار و قاعدگی نا منظم می گردد.
عوارض بیماری التهاب لگن میتواند در دراز مدت عامل ناباروری، بارداری خارج از رحم، درد مزمن لگن و سرطان شود.
درمان بیماری التهاب لگن (PID) از طریق مصرف آنتی بیوتیک هایی است که پزشک تجویز میکند .
سیفلیس
سفلیس یک بیماری مقاربتی باکتریایی قابل پیشگیری و درمان است . عامل بیماری سفلیس باکتری ترپونما پالیدوم است.
علایم سفلیس به پیشرفت بیماری در هر مرحله بستگی دارد. بیماری سفلیس 3 مرحله دارد. در مرحله اول ممکن است با یک زخم گرد در ناحیه مقعد ، دهانه واژن ، زبان یا لب خود را نشان دهد . در مرحله دوم بثورات پوستی ، زگیل در ناحیه تناسلی یا دهان و تورم غدد لنفاوی بروز میکند . در مرحله سوم در صورت عدم درمان ممکن است نخاع ، قلب ، چشم و کبد نیز درگیر شده و حتی منجر به مرگ نیز گردد.
درمان سفلیس را معمولا با پنی سیلین انجام می دهند . اگر بیمار به پنی سیلین حساسیت داشته باشد از سایر آنتی بیوتیک ها استفاده میکنند.
تریکومونیازیس Trichomoniasis
تریکومونیازیس یکی از بیماری های مقاربتی است که بوسیله نوعی انگل بوجود می آید . بیشتر افراد اصلا از ابتلای خود به بیماری مطلع نمیشوند و بیماری پس از 5 الی 28 روز خود را نشان میدهد.
علایم تریکومونیازیس شامل سوزش و خارش در اندام تناسلی ، درد و ناراحتی در هنگام ادرار و ترشحات بدبوی واژن ( بوی ماهی ) می گردد.
عوارض بیماری تریکومونیازیس در صورت عدم درمان میتواند منجر به سهولت در ابتلا به ایدز و زمینه سازی برای سرطان درهانه رحم و پروستات بشود.
درمان تریکومونیازیس غالبا بوسیله آنتی بیوتیک مترونیدازول صورت میپذیرد.
شپش ناحیه تناسلی Pubic lice
شپش ناحیه تناسلی نوعی حشره است که غالبا بر روی پوست و موی ناحیه تناسلی زندگی و زادوولد میکند و فقط از خون انسان تغذیه میکند . این بیماری معمولا از طریق رابطه جنسی و تماس پوستی منتقل میگردد.
علایم بیماری شپش ناحیه تناسلی شامل خارش در ناحیه تاسلی مخصوصا در شب ، لکه های قرمز یا آبی که جای گزش شپش هستند ، لکه های قرمز یا قهوه ای داخل لباس زیر که خود شپش ها هستند ، دانه های سفید یا زرد چسبیده به پوست یا موها که تخم های شپش هستند.
عوارض شپش ناحیه تناسلی درصورت عدم درمان میتواند منجر به کم خونی شود. همچنین به دلیل خارش زیاد و خاراندن ناحیه تناسلی و ایجاد ضایعات پوستی امکان مبتلا شدن به سایر عفونت ها نیز وجود دارد.
درمان شپش ناحیه تناسلی بوسیله لوسیون های ضد شپش یا شامپو های ضد شپش حاوی موادی پرمترین ، پیرترین و پیپرونیل بوتاکسید انجام میگیرد. همچنین اصلاح و اپیلاسیون موهای ناحیه تناسلی نیز برای پیشگیری از ابتلا به شپش ناحیه تناسلی موثر است.
زگیل ناحیه تناسلی HPV
عفونت HPV یک عفونت ویروسی است که معمولاً باعث رشد پوست یا غشای مخاطی (زگیل) می شود . عامل این بیماری ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) Human Papillomavirus می باشد.
علائم زگیل ناحیه تناسلی HPV معمولا خیلی مخفی هستند و بیشتر اوقات چیزی را روی بدن نشان نمیدهند. اما گاهی بصورت زائده هایی گوشتی و زگیل مانند در اطراف آلت تناسلی یا مقعد ظاهر می گردند.
عوارض زگیل ناحیه تناسلی درصورت عدم درمان و درگیر شدن با بعضی سویه های آن میتواند به ایجاد سرطان دهانه رحم کمک کند . گاهی نیز این بیماری بدن را برای ابتلا به سرطان مقعد ، اندام تناسلی و دهان مستعد می کند.
درمان زگیل ناحیه تناسلی HPV معمولا با انجماد ، لیزر و بداشتن با جراحی صورت میگیرد. اما بهتر است بدانیم که زگیل ناحیه تناسلی HPV معمولا بعد از 2 سال خود به خود از بین میرود .
عوارض بیماری های مقاربتی چیست؟
اگر بخواهیم بصورت خلاصه بگوییم عوارض بیماری های مقاربتی موارد زیر خواهد بود :
- التهاب لگن
- ناباروری
- باروری خارج از رحم
- زایمان زودرس
- التهاب چشم یا التهاب دهان
- زمینه سازی برای سایر بیماریها مانند ایدز و هپاتیت
- زخم های دردناک و خارش
- مشکلات کبدی
- در مواردی از HPV سرطان دهانه رحم
آیا بیماری های مقاربتی باعث مرگ نیز می شوند؟
بعضی از بیماری های مقاربتی مانند ایدز ، هپاتیت B و سفلیس درصورت عدم تشخیص و درمان به موقع میتوانند پیشرفت کرده و منجر به مرگ شوند. اما خیلی از بیماری های مقاربتی قابل درمان هستند یا می شود از پیشرفت آنها جلوگیری کرد.
شیوه‌ی تشخیص بیماری مقاربتی چگونه است؟
بیماری های مقاربتی را بر اساس علایم و نوع با انواع آزمایشات زیر تشخیص میدهند :
- آزمایش خون
- آزمایش سوآب
- آزمایش ادرار
- نمونه گیری از ضایعات ناحیه تناسلی
- نمونه گیری از ترشحات واژن ، دهانه رحم ، آلت تناسلی و مجاری ادراری
هر چند وقت یک بار باید آزمایش بیماری های مقاربتی را انجام دهم؟
اگر از لحاظ جنسی فعال هستید و با افراد زیادی رابطه جنسی دارید هر 3 یا 6 ماه تست های مربوط به تشخیص بیماری های مقاربتی را انجام دهید. اگر جز افراد معمولی یا تک همسری هستید میتوانید هر سال یکبار و با مشورت پزشک تست های مربوط به بیماری های مقاربتی را انجام دهید.
نتیجه گیری درباره بیماری های مقاربتی
این روزها با توجه به عدم پایبندی اخلاقی افراد به تک همسری یا ارتباط با یک شریک جنسی احتمال ابتلای افرادی به بیماری های مقاربتی افازیش یافته است. همچنین شیوع اعتیاد های تزریقی نیز یکی دیگر از عوامل انتقال بیماری های مقاربتی می باشد. پس لازم است بیشتر مراقب سلامتی مان باشیم . به نظر میرسد سالم و متعهد زندگی کردن بهترین روش برای پیشگیری و جلوگیری از بیماری های مقاربتی باشد.
