در این مقاله موارد زیر را درباره درمان سرطان سینه و شناخت آن می خوانیم :
سرطان پستان یا سرطان سینه با نام لاتین Breast cancer دومین سرطان شایع در دنیا است که عموما بانوان بیشتر با آن درگیر هستند. این نوع از سرطان میتواند خطرناک باشد ولی خوشبختانه با معاینات دوره ای ، تشخیص علائم سرطان سینه و درمان زود هنگام میتوان از رشد و پیشرفت آن جلوگیری کرد و تا حدود زیادی آن را درمان نمود .
طی تحقیقاتی که در سال 2022 صورت گرفت مشخص شد حدود 2.3 میلیون نفر در سراسر جهان به سرطان سینه مبتلا شده اند و حدود 670 هزار نفر نیز بر اثر نادیده گرفتن این بیماری جان سپرده اند.
در سال 2012 سرطان سینه حدود 12 % از کل سرطان های تازه تشخیص داده شده و حدود 25 % از سرطانهای زنان را تشکیل می داد. از سال 2008 تاکنون سرطان پستان حدود 20 درصد افزایش داشته است.
نرخ بقا در برابر سرطان پستان طی بازه های 10 ساله و 5 ساله به ترتیب 91 و 84 درصد بوده است.
آمار های فوق براساس تحقیقات صندوق بین المللی سرطان و سازمان جهانی بهداشت ارائه گردیده است .
اما قبل از اینکه بخواهیم بدانیم سرطان پستان چیست بهتر است بدانیم اصلا واژه بیماری سرطان به چه معنا است.
سرطان چیست ؟
برای شناخت علائم سرطان سینه ، تشخیص سرطان سینه و درمان سرطان سینه باید بدانیم که سرطان چیست.
با یک بیان کلی به هر نوع انحراف و تکثیر سلول های بدن با منشا اختلال در ژن های هسته سلول ها سرطان گفته می شود. درواقع در حالت عادی سلول های بدن بعد از مدتی و انجام وظایف خود با دستور هسته سلول از بین رفته و عمرشان پایان می یابد ولی در حالتیکه اختلالی رخ دهد آنها دستور از بین رفتن را با تاخیر از هسته سلول دریافت کرده و به تکثیر خود ادامه میدهند و این تکثیر غیر مجاز تاثیر نامطلوب در عملکرد ارگان ها میزبان گذاشته و باعث بروز بیماری ( سرطان ) می گردد.
حال برای اینکه بخواهیم بهتر سرطان سینه را بشناسیم شایسته است تا کمی هم درباره آناتومی سینه با هم صحبت کنیم
آناتومی سینه چگونه است ؟
غده های شیری یا لوبول ها
مجاری انتقال شیر
عضلات سینه
بافت چربی
عروق خونی
غدد لنفاوی و رگ های لنفاوی
لیگامنت ها
آرئول
اعصاب پستان
سینه یا پستان دارای ساختاری مرکب و توسعه یافته می باشد که هر بخش وظیفه و عملکرد مهم و هماهنگ با سایر بخش ها دارد. در ادامه توضیحی اجمالی درباره بخش های مختلف سینه ارائه میدهیم .
غده های شیری یا لوبول ها
سینه شامل تعدادی لوب است که خود لوب ها دارای مجموعه ای از لوبول ها هستند که وظیفه آنها تولید شیر می باشد.
مجاری انتقال شیر
همانطور که از اسمشان پیداست وظیفه آنها انتقال شیر از لوبول ها به نوک پستان می باشد.
عضلات سینه
سینه از مجموعه عضلاتی تشکیل شده که بصورت لیست وار برایتان نام میبریم. عضله پکتورالیس ماژور ، عضله پکتورالیس مینور ، عضله ساب کلاوین و عضله ساراتوس انتریور .
بافت چربی
بافت چربی سینه زنان درواقع نسبت مستقیم با سایز سینه دارد و هرچه بیشتر باشد سینه ها بزرگتر می باشد. این بافت و لوبها در دوران بلوغ به دلیل افزایش ترشحات هورمونی سایز بزرگتری میگیرند. تفکیک بافت چربی از زائده های غیر طبیعی برای تشخیص سرطان سینه ظروری است.
عروق خونی
مثل بقیه عروق خونی بدن اینجا هم وظیفه عروق خون رسانی ، تامین اکسیژن و مواد مغذی برای بخش های مختلف سینه می باشد
غدد لنفاوی و رگ های لنفاوی
هرچند بیشتر غدد لنفاوی در ناحیه زیر بغل قرار دارد اما بخشی از آنها در ناحیه سینه واقع است و از طریق رگ ها لنفاوی مایع لنف را جهت مبازره با عفونت ها و بیماری ها به نقاط مختلف بدن انتقال میدهند. سلام غدد لنفاوی برای درمان سرطان سینه بسیار مهم است.
لیگامنت ها
آنها وظیفه ساپورت ساختاری سینه را برعهده دارند و سلامت آنها در عدم افتادگی سینه و یکپارچگی بافت سینه نمود پیدا میکند
آرئول
هاله دور نوک سینه که رنگی تیره تر نسبت به سینه دارد و هاوی غدد مونتگومری است که با ترشح چربی از خشکی آرئول و نوک سینه جلوگیری کرده و در زمان شیردهی با ایجاد رایحه ای دلنشین نوزاد را به نوشیدن شیر تشویق میکنند. رنگ و ظاهر نوک سینه و آرئول در تشخیص سرطان سینه مهم است.
اعصاب پستان
که در ناحیه نوک سینه و آرئول یا همان هاله سینه بسیار بیشتر هستند و تحریک پذیرند . تحریک آنها نسبت به لمس و حرارت باعث تسهیل در شیردهی میگردد.
سرطان پستان چگونه بوجود می آید ؟
همانطور که در بالا گفته شد در انواع سرطان سینه سلول های سرطانی ناشی از ایجاد جهش ژنی در هسته سلول ها می باشد . در سرطان سینه نیز تکثیر نا متوازن و خارج از کنترل سلول ها باعث ایجاد توده های سرطانی در پستان شده و با بی توجه به علائم سرطان سینه و یا عدم معاینات و درمان از سوی بیمار درجات و اندازه هایی از سرطان سینه اتفاق میافتد .
مثلا در ابتدا شاید فقط مجاری پستان یا لوبول ها درگیر شده و در ادامه با پیشرفت بیماری اندازه توده ها بزرگتر شده و شاید غدد لنفاوی درگیر شوند و در مراحل پیشرفته ممکن است این عارضه به سایر اندام های بدن به غیر از سینه نیز سرایت نماید. انواع سرطان سینه درواقع به میزان پیشرفت سرطان برمیگردد.
علت سرطان سینه چیست ؟
عوامل وراثتی خانوادگی و استعداد ژنتیکی
جهش های ژنتیکی ارثی
سابقه ابتلا به سرطان پستان در گذشته
ابتلای قبلی به DCIS
بیماری های خوش خیم پستان
دیابت نوع 2
حامله نشدن یا عدم شیردهی مادر
پرتو های رادیو اکتیو
مصرف الکل
عوامل وراثتی خانوادگی و استعداد ژنتیکی
برای درمان سرطان سینه و آشنایی با علائم سرطان سینه، باید بدانیم زنان (و مردان) با سابقه خانوادگی سرطان سینه، به ویژه در یکی از بستگان درجه یک (والدین، فرزند یا خواهر و برادر)، در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند. آنچه در انواع سرطان سینه مشاهده شده است اینست که در مقایسه با زنان بدون سابقه خانوادگی، خطر ابتلا به سرطان سینه برای زنانی که یکی از خویشاوندان درجه یک زن مبتلا به سرطان سینه دارند، حدود 1.5 برابر بیشتر است و برای زنانی که بیش از یک خویشاوند بیمار درجه یک دارند، 2 تا 4 برابر بیشتر است. خانم هایی که در اقوام نزدیکشان سرطان پستان وجود داشته باید با تست های غربالگری ، مراقبت های بیشتری را صورت دهند .
جهش های ژنتیکی ارثی یک علت سرطان سینه
جهش های ژنتیکی ارثی بیماری زا (بیمارساز) که شایع ترین آن در BRCA1 و BRCA2 اتفاق می این جهش های ژنتیکی ژنهای استعداد ابتلا به سرطان پستان را افزایش داده به طوری که 5 تا 10 درصد از کل سرطانهای پستان زنان و 15 تا 20 درصد از سرطانهای پستان خانوادگی را تشکیل میدهند. به طور عمومی خطر ابتلا به سرطان سینه در زنان بالای 80 سال حدود 10 % است اما در زنانیکه جهش ژنتیکی BRCA1 و BRCA2 را دارند این احتمالا به 80 % نیز میرسد.
سابقه ابتلا به سرطان پستان در گذشته
تحقیقات نشان میدهد 5 درصد از کسانیکه قبلا سرطان سینه داشته اند باز هم علائم سرطان سینه را مشاهده کرده و دوباره به سرطان پستان مبتلا میشوند و معمولا این افاق برای سینه دیگرشان می افتد. هرچند ابتلای مجدد نسبت به سالهای 1985 به بعد کاهش بوده و این احتمالا به دلیل پیشرفت در هورمون درمانی و مراقبت های مستمر می باشد. پس برای تشخیص سرطان سینه و درمان سرطان سینه باید به سوابق فرد توجه بسیار نمود.
ابتلای قبلی به DCIS
کارسینوم مجرای درجا که به عنوان کارسینوم داخل مجاری نیز شناخته می شود، که جز علائم سرطان سینه بوده و یک ضایعه پیش سرطانی یا غیرتهاجمی پستان است. DCIS به عنوان مرحله 0 طبقه بندی می شود. به ندرت علائم یا توده پستانی را ایجاد می کند که می توان آن را احساس کرد، که معمولاً از طریق ماموگرافی غربالگری تشخیص داده می شود. اگر DCIS تشخیص داده شود ولی درمان نشود خطر ابتلا به سرطان سینه مهاجم را 10.5 درصد در همان پستان و 3.9 درصد در پستان مقابل افزایش می دهد
بیماری های خوش خیم پستان
پزشکان با توجه به علائم سرطان سینه اغلب شرایط خوش خیم پستان را به 3 گروه کلی طبقه بندی می کنند که نشان دهنده میزان مرتبط با خطر سرطان است: ضایعات غیر تکثیری، ضایعات پرولیفراتیو بدون آتیپی (سلول ها یا الگوهای غیر طبیعی سلول ها) و ضایعات پرولیفراتیو با آتیپی.
یک مطالعه اخیر نشان داد که بیماری خوش خیم پستان نیز با افزایش خطر ابتلا به سرطان مرتبط است. بیماری خوش خیم ممکن است با تومورهایی با رشد سریعتر همراه باشد یا ممکن است حساسیت غربالگری را کاهش دهد. زنان باید سوابق دقیقی از نتایج بیوپسی خوش خیم پستان داشته باشند زیرا برای ارزیابی خطر، غربالگری و مشاوره برای پیشگیری از شیمی درمانی و سایر استراتژیهای کاهش خطر ارزشمند هستند.
تراکم پستان در ماموگرافی
تراکم بافت پستان در ماموگرافی بر اساس مقدار بافت غده ای و همبند نسبت به بافت چربی اندازه گیری شده که در طول ماموگرافی تعیین می شود. سرطان سینه با تراکم پستان ماموگرافی افزایش مییابد و زنان با BI-RADS C یا D در مقایسه با زنان با تراکم متوسط (BI-RADS B) 1.5 تا 2 برابر بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان پستان هستند. پس برای درمان سرطان سینه یکی از فاکتور های مهم وضعیت تراکم سینه ها می باشد.
طول قد زنان
بسیاری از مطالعات نشان داده اند که زنان قد بلندتر نسبت به زنان کوتاه قد در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان سینه هستند. یک مطالعه تلفیقی روی بیش از 5 میلیون زن تخمین زده است که هر 10 سانتی متر افزایش قد با 17 درصد خطر ابتلا به سرطان پستان بیشتر مرتبط است .
تاثیر بلوغ ، قاعدگی و یائسگی یک علت سرطان سینه
خطر ابتلا به سرطان سینه با رشد زودتر سینه، قاعدگی زودتر و یائسگی دیرتر افزایش مییابد. خطر ابتلا به سرطان سینه در میان افرادی که قبل از سن 11 سالگی شروع به قاعدگی میکنند، در مقایسه با افرادی که در سن 14 سالگی یا بالاتر شروع میشوند، حدود 20 درصد بیشتر است و ممکن است بعضی از آنها علائم سرطان سینه را مشاهده کنند. به همین ترتیب، زنانی که در سن 55 سالگی یا بالاتر یائسگی را تجربه می کنند، در مقایسه با زنانی که در سنین 50 تا 54 سالگی یائسگی را تجربه می کنند، حدود 12 درصد بیشتر در معرض خطر هستند. برای تشخیص سرطان سینه به سن و دوره زندگی که فرد در آن قرار دارد توجه می نماییم.
تراکم بالای مواد معدنی در استخوان
قبل از درمان سرطان سینه بهتر است بدانیم تراکم بالای استخوان در مقایسه با تراکم استخوان پایین در زنان یائسه با 60 تا 80 درصد افزایش خطر مرتبط است. تصور میشود که تراکم استخوان بالا یک عامل خطر مستقل نیست، بلکه نشانگر قرار گرفتن در معرض تجمعی استروژن است. با این حال، آزمایش روتین تراکم استخوان که اغلب برای غربالگری پوکی استخوان انجام می شود ممکن است به شناسایی زنان در معرض خطر ابتلا به سرطان سینه کمک کند.
دیابت نوع 2 به عنوان علت سرطان سینه
دیابت نوع 2 دارای چندین عامل خطر مرتبط با سرطان سینه است، از جمله وزن اضافی بدن، رژیم غذایی نامناسب و عدم فعالیت بدنی.
سطح بالای هورمون های جنسی درون ریز پس از یائسگی
زنان یائسه با سطوح طبیعی بالا برخی از هورمون های جنسی درون ریز (به عنوان مثال، استروژن، پروژسترون) در مقایسه با زنان با کمترین میزان ، حدود دو برابر خطر ابتلا به سرطان سینه را بیشتر دارند.
هورمون های بعد از یائسگی
استفاده از هورمون های ترکیبی استروژن و پروژسترون پس از یائسگی (همچنین به عنوان هورمون درمانی یا هورمون درمانی جایگزین نیز شناخته می شود) بروز سرطان سینه را افزایش می دهد
هورمون درمانی تراجنسیتی
هورمون درمانی تایید کننده جنسیت یک مداخله پزشکی برای کمک به همسو کردن ویژگی های یک فرد با هویت جنسی آنها است. زنان تراجنسیتی که تحت هورمون درمانی، از جمله آنتیآندروژنها و استروژنها قرار گرفتهاند، در مقایسه با مردان سیسجندر، خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش میدهند. قبل از شروع درمان سرطان سینه بررسی میکنیم که آیا فرد در معرض هورمون درمانی تراجنسیتی بوده است یا خیر و تا زمانیکه علائم سرطان سینه به طور کامل ملاحضه نگردد اقدام خاصی انجام نمیگیرد.
حاملگی خطر ابتلا به سرطان سینه را کاهش میدهد
حاملگی تاثیری دوگانه دارد. در مادرانی که حاملگی کامل داشته اند در بازه 5 ساله بعد زایمان خطر ابتلا وجود دارد ولی بعد از 10 الی 20 سال از تولد کودک خطر ابتلا به سرطان پستان در این زنان نسبت به زنانی که تابحال باردار نشده اند 20 الی 25 درصد کاهش می یابد. همچنین خطر ابتلا به سرطان سینه درمیان زنانی که اولین فرزند خود را در سنین پایینتر به دنیا میآورند یا تعداد فرزندان بیشتری دارند، کاهش مییابد. پس قبل از اینکه بخواهیم درگیر درمان سرطان سینه شاید با بارداری خیلی از این خطر ها دفع گردد.
کاهش خطر سرطان سینه با شیردهی
اکثر مطالعات نشان میدهند که شیردهی به مدت یک سال یا بیشتر خطر کلی سرطان سینه را در زنان کاهش میدهد و مدت زمان طولانیتر با کاهش بیشتر همراه است. با بررسی در 30 کشور، خطر ابتلا به سرطان سینه به ازای هر 12 ماه شیردهی تا 4 درصد کاهش مییابد.
وزن بالا و چاقی
خطر ابتلا به سرطان سینه هنگام یائسگی در زنان دارای اضافه وزن یا چاق حدود 1/5 تا 2 برابر بیشتر از زنان دارای وزن سالم است . این موضوع احتمالاً تا حدودی به دلیل سطوح بالاتر استروژن است زیرا بافت چربی بزرگترین منبع استروژن در زنان یائسه است، اما ممکن است به مکانیسم های دیگر از جمله سطوح بالاتر انسولین نیز مرتبط باشد. یک متاآنالیز بزرگ نشان داد که به ازای هر 5 کیلوگرم اضافه شده در دوران بزرگسالی، خطر ابتلا به سرطان پستان هنگام یائسگی تا 11 درصد افزایش می یابد.
فعالیت بدنی کم
زنانی که فعالیت بدنی منظمی دارند در مقایسه با زنان غیرفعال، 10 تا 20 درصد کمتر در معرض خطر ابتلا به سرطان سینه هستند و کاهش خطر بیشتر با افزایش سطح فعالیت مرتبط است. به نظر میرسد بهتر است کمی ورزش کنیم تا نیازی نباشد درگیر درمان سرطان سینه بشویم.
رژیم غذایی
نتیجه یک آنالیز بزرگ نشان میدهد رژیم های حاوی پروتئین سویا با کاهش خطر ابتلا به سرطان سینه مرتبط است مثل رژیم غذایی زنان آسیایی که خیلی کمتر نسبت به زنان سایر مناطق دنیا به سرطان پستان مبتلا میشوند. شواهد محدود اما رو به رشدی وجود دارد مبنی بر اینکه سطوح بالای مصرف میوه و/یا سبزیجات ممکن است خطر ابتلا به سرطان سینه را کاهش دهد. برخی از مطالعات همچنین نشان می دهد که رژیم های غذایی غنی از کلسیم ممکن است با خطر کمتر ابتلا به سرطان سینه مرتبط باشد.
پرتو های رادیو اکتیو یک علت سرطان سینه
در مطالعات انجام شده بر روی بازماندگان بمب اتمی و زنانی که در سنین 10 تا 30 سالگی تحت درمان با پرتودرمانی با دوز بالا در قفسه سینه قرار گرفتند، مانند لنفوم هوچکین، نشان داده شده است که قرار گرفتن در معرض پرتو باعث افزایش خطر سرطان سینه و گاهی دیدن علائم سرطان سینه می شود. توصیه می شود که زنان جوان نجات یافته از سرطان که تحت درمان با اشعه در ناحیه قفسه سینه قرار گرفته اند، غربالگری سالانه سرطان سینه را در سن 25 سالگی آغاز کنند.
مصرف الکل
تخمین زده می شود که حدود 16٪ افراد مبتلا به سرطان سینه مصرف کننده الکل باشند. مصرف الکل به ازای هر 10 گرم (تقریبا یک نوشیدنی) الکلی که در روز مصرف می شود، خطر ابتلا به سرطان سینه را در زنان حدود 7 تا 10 درصد افزایش می دهد.زنانی که 3 مرتبه نوشیدنی الکی در روز مصرف می کنند در مقایسه با افرادی که نمینوشند ۲۰ درصد بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان سینه هستند. همچنین شواهدی وجود دارد مبنی بر اینکه مصرف الکل قبل از اولین بارداری ممکن است به ویژه بر خطر تأثیر بگذارد.
علائم سرطان سینه چیست ؟
در اینجا به چند تا از علائم سرطان سینه اشاره میکنیم . البته به عنوان یک دوست باید به شما بگوییم که دیدن هر کدام از این نشانه ها خدایی ناکرده به معنای ابتلای شما به سرطان سینه نیست بلکه باید با مشاهده این علایم به پزشک متخصص مراجعه کرده و معاینات لازم را انجام دهید . این نشانه ها چیزهایی شبیه موارد زیر می باشند :
یک توده بدون درد در ناحیه پستان
مشاهده توده هایی در ناحیه غدد لنفاوی در ناحیه زیر بغل به سمت سینه
درد یا سنگینی سینه
فرو رفتگی یا تورم سینه از علائم سرطان سینه
ضخیم یا قرمز شدن پوست سینه از علائم سرطان سینه
تغییرات در ناحیه نوک پستان مانند ترشحات خود به خود ( مخصوصا اگر خونی باشد )
پوسته پوسته شده یا فرورفتگی نوک سینه
تفاوت سایز دو پستان با هم از علائم سرطان سینه است
حال که با علائم سرطان سینه آشنا شدید باید بدانیم که چگونه می توانیم تشخیص سرطان سینه را انجام دهیم
روش های تشخیص سرطان سینه چیست ؟
ماموگرافی
تست MRI
سونوگرافی سینه
معاینه بالینی پستان (CBE)
خود مراقبتی بانوان
نمونه برداری یا بیوپسی
روش های تشخیص براساس میزان درگیری بیمار و سن آنها متغیر است اما عمدتا از روش های زیر استفاده می شود
ماموگرافی
پس از مشاهده علائم سرطان سینه پزشک دستور به ماموگرافی می دهد. ماموگرافی یک تصویر اشعه ایکس با دوز پایین از بافت پستان است. تشخیص زودهنگام سرطان سینه با ماموگرافی خطر مرگ ناشی از سرطان سینه را کاهش می دهد زیرا گزینه های درمانی از جمله جراحی کمتر گسترده و/یا استفاده از شیمی درمانی را افزایش می دهد. این می تواند منجر به کمتر شدن عوارض جانبی، و گاهی اوقات حتی گزینه ای برای چشم پوشی از شیمی درمانی باشد . زنانی که تحت غربالگری ماموگرافی قرار میگیرند، 25 درصد کاهش سرطان سینه در مراحل پیشرفته را در مقایسه با زنان دیگر دارند. به بانان بالای 40 سال توصیه میشود حداقل سالی یکبار برای مامگرافی به پزشک متخصص مراجعه نمایند. ماموگرافی همه سرطانهای سینه را تشخیص نمیدهد و برخی از سرطانهای پستان که با غربالگری شناسایی میشوند هنوز پیشآگهی ضعیفی دارند.
تست MRI برای تشخیص سرطان سینه
MRI پستان از آهنرباهای پرقدرت همراه با امواج رادیویی به جای اشعه ایکس برای تولید تصویر استفاده می کند.برای زنان 30 سال به بالایی که با توجه به سوابق خانوادگی در ابتلا به سرطان سینه و یا تست های قبلی و تشخیص جهش های ژنتیکی BRCA1 یا BRCA2 در معرض ابتلای 20 الی 25 درصدی بیشتر هستند استفاده از روش تشخیصی MRI توصیه میشود . این روش برای زنانی که خطر ابتلای زیر 15 % دارند توصیه نمیشود. MRI یک جایگزین برای ماموگرافی نیست بلکه مکملی برای آن است .
سونوگرافی سینه
سونوگرافی پستان گاهی اوقات برای ارزیابی یافته های غیر طبیعی از ماموگرافی یا معاینه فیزیکی استفاده می شود. برای زنان با بافت پستان متراکم، سونوگرافی همراه با ماموگرافی ممکن است حساس تر از ماموگرافی به تنهایی باشد.
معاینه بالینی پستان (CBE) برای تشخیص سرطان سینه
معاینه پستان بالینی (CBE) یک معاینه فیزیکی از سینه ها و ناحیه زیر بغل است که توسط پزشک، پرستار یا سایر متخصصان مراقبت های بهداشتی آموزش دیده انجام میگیرد.
خود مراقبتی بانوان
همه زنان باید با ظاهر و احساس سینههای خود آشنا شوند و هر گونه تغییر را فوراً به پزشک خود گزارش دهند. اگر یک توده یا علائم دیگر ایجاد شود، زنان باید فوراً با پزشک تماس بگیرند، حتی اگر این مشاهدات پس از یک ماموگرافی طبیعی باشد.
تشخیص سرطان سینه با نمونه برداری یا بیوپسی
بیوپسی زمانی انجام می شود که یک ناهنجاری در طی ماموگرافی یا سونوگرافی تشخیص داده شود . نمونه ای از ناحیه مشکوک با استفاده از سوزن و تحت بی حسی موضعی گرفته می شود. در بیشتر موارد، رادیولوژیست نمونه را می گیرد. تشخیص ضایعه مشکوک را فقط می توان با بیوپسی تایید کرد .
درمان سرطان سینه چیست ؟
درمان کارسینوم مجاری درجا (DCIS)
جراحی لامپکتومی یا برداشتن بخش سرطانی پستان (lumpectomy)
جراحی ماستکتومی یا برداشتن سینه (mastectomy)
ماستکتومی دوطرفه یا برداشتن هر دو سینه (contralateral prophylactic mastectomy)
پرتو درمانی
شیمی درمانی
هورمون درمانی
درمان با داروهای سرطان هدفمند
ایمنی درمانی یا ایمونوتراپی
پس از مشاهده علائم سرطان سینه و تشخیص آن ، روش های مختلف درمانی براساس سن بیمار و شرایط پیشرفت بیماری برای درمان سرطان سینه استفاده می شود. در ادامه به چند روش درمان اشاره میکنیم.
درمان کارسینوم مجاری درجا (DCIS)
در حال حاضر هیچ راه مشخصی برای تعیین پتانسیل پیشروندگی DCIS وجود ندارد، بنابراین این ضایعات معمولاً با جراحی و گاهی با پرتودرمانی و/یا هورمون درمانی پس از جراحی درمان میشوند. با این حال، احتمالاً گروهی از بیماران DCIS وجود دارند که می توانند با خیال راحت از عمل جراحی صرف نظر کنند.
درمان سرطان سینه مهاجم
اکثر زنان مبتلا به سرطان پستان غیر متاستاتیک، نوعی جراحی را انجام می دهند که اغلب با درمان های دیگر مانند پرتودرمانی، شیمی درمانی، هورمون درمانی و/یا درمان دارویی هدفمند ترکیب می شود تا خطر عود را کاهش دهد. بیماران مبتلا به بیماری متاستاتیک عمدتاً با درمان های سیستمیک درمان می شوند که می تواند شامل شیمی درمانی، درمان دارویی هدفمند، هورمون درمانی و/یا ایمونوتراپی باشد.
جراحی سرطان سینه مهاجم
جراحی لامپکتومی یا برداشتن بخش سرطانی پستان (lumpectomy)
لامپکتومی جراحی برای برداشتن سرطان یا سایر بافت های غیر طبیعی از سینه شما است . در طی عمل لامپکتومی، جراح سرطان یا سایر بافت های غیر طبیعی و مقدار کمی از بافت سالم اطراف آن را برمی دارد .
برخلاف ماستکتومی، لامپکتومی فقط تومور و یک حاشیه (حاشیه کوچکی از بافت طبیعی اطراف تومور) را برمیدارد. بیشتر پوست و بافت سینه را در جای خود باقی می گذارد. برای 1 یا 2 روز پس از جراحی، احتمالاً احساس خستگی و درد خواهید کرد . اکثر افراد در عرض دو هفته پس از جراحی لامپکتومی به طور کامل بهبود می یابند. با این حال، اگر پس از لامپکتومی مجبور به انجام پرتو درمانی یا شیمی درمانی شوید، بهبودی ممکن است بیشتر طول بکشد.
جراحی ماستکتومی یا برداشتن سینه (mastectomy)
ماستکتومی جراحی برای برداشتن سینه است . گاهی اوقات سایر بافت های نزدیک سینه مانند غدد لنفاوی نیز برداشته می شوند. این جراحی اغلب برای درمان سرطان سینه استفاده می شود. در برخی موارد، ماستکتومی برای کمک به پیشگیری از سرطان سینه در زنانی که در معرض خطر بالای آن هستند، انجام می شود.
بلافاصله پس از جراحی انواع سرطان سینه ، احتمالاً احساس ضعف خواهید کرد و ممکن است برای 2 تا 3 روز احساس درد کنید . ممکن است در نزدیکی یا زیر بازو احساس کشیدگی داشته باشید. همچنین ممکن است خارش، سوزن سوزن شدن و ضربان در این ناحیه داشته باشید. این در چند روز بهتر خواهد شد.
پس از انجام عمل جراحی برای برداشتن سرطان سینه، پزشک ممکن است شیمی درمانی را برای از بین بردن سلول های سرطانی کشف نشده و کاهش خطر عود سرطان توصیه کند . این به عنوان شیمی درمانی کمکی شناخته می شود.
ماستکتومی دوطرفه یا برداشتن هر دو سینه (contralateral prophylactic mastectomy)
در حالیکه یکی از سینه های شما درگیر سرطان شده باشد آنگاه اگر پزشک تشخیص دهد که شما از لحاظ ژنتیکی یا فیزیکی بسیار مستعد سرطان سینه در سینه دیگرتان هستید ، ممکن است به شما توصیه کند تا هر دو سینه را برداشته تا از بروز کمرین احتمال عود سرطان سینه جلوگیری نماید .
ممکن است بعدا از عمل جراحی تهاجمی برای برداشتن بافت سرطان پستان ، ظاهر سینه های شما دچار تغییر گردد . بعضی از بهبود یافتگان پس از عمل نمی توانند به راحتی با این شرایط کنار بیاییند . از این رو روش هایی مانند ایمپلنت سینه که رایج ترین شکل بازسازی سینه است و شامل استفاده از پوسته سیلیکونی پر شده با نمک (آب نمک استریل) یا سیلیکون (ژل) است ، توسط متخصصین جراحی پلاستیک و تحت کنترل متخصصین سرطان سینه انجام می پذیرد .
پرتو درمانی
گاهی پس از بروز علائم سرطان سینه پزشک دستور به پرتو درمانی میدهد . پرتودرمانی برای سرطان سینه از پرتوهای پرانرژی اشعه ایکس، پروتون ها یا سایر ذرات برای کشتن سلول های سرطانی استفاده می کند . سلول هایی که به سرعت در حال رشد هستند، مانند سلول های سرطانی، نسبت به سلول های طبیعی بیشتر مستعد تأثیرات پرتودرمانی هستند. اشعه ایکس یا ذرات بدون درد و نامرئی هستند .
پرتودرمانی اغلب پس از جراحی برای از بین بردن سلول های سرطانی باقی مانده در سینه، دیواره قفسه سینه یا ناحیه زیر بغل و کاهش خطر عود موضعی استفاده می شود. پرتودرمانی پس از BCS ( عمل های برداشتن بافت سرطانی با حفظ سینه ) برای اکثر بیماران رایج است، زیرا نشان داده شده است که خطر عود سرطان را در حدود 50٪ در 10 سال و خطر مرگ ناشی از سرطان پستان را تقریباً 20٪ در 15 سال کاهش می دهد.
پزشکان از پرتودرمانی خارجی برای درمان سرطان سینه استفاده می کنند. در طول پرتودرمانی خارجی، یک دستگاه پرتو را از طریق پوست به تومور و برخی از بافت های اطراف آن هدایت می کند. پرتودرمانی معمولاً 5 روز در هفته به مدت 1 تا 6 هفته انجام می شود .
هنگام پرتودرمانی در ناحیه سینه از سوتین استفاده نکنید . اگر این خیلی ناراحت کننده است، با تیم پرتودرمانی در مورد گزینه های احتمالی صحبت کنید. آنها ممکن است پیشنهاد کنند که یک سوتین نرم و راحت بدون سیم بپوشید. هیچ چیز سرد یا گرم (مانند پدهای گرم کننده یا کیسه های یخ) را روی ناحیه درمان قرار ندهید.
عوارض جانبی پرتودرمانی شامل خستگی و ضعف ، مشکلات پوستی ، تورم سینه ، ریزش مو در ناحیه درمان ، مشکلات حرکت بازو و شانه می گردد.
روش های درمانی داروهای سیستمیک
در انواع سرطان سینه درمانهای سیستمیک داروهایی هستند که در سراسر بدن پخش میشوند تا سلولهای سرطانی را در هر کجا که باشند درمان کنند. آنها شامل شیمی درمانی، هورمون درمانی، داروهای هدفمند و ایمونوتراپی هستند .
شیمی درمانی
شیمی درمانی برای سرطان سینه از داروها برای هدف قرار دادن و از بین بردن سلول های سرطان سینه استفاده می کند . این داروها معمولاً مستقیماً از طریق سوزن به داخل سیاهرگ تزریق می شوند یا به صورت قرص از راه دهان مصرف می شوند. شیمی درمانی برای سرطان سینه اغلب علاوه بر درمان های دیگر مانند جراحی، پرتودرمانی یا هورمون درمانی استفاده می شود.
گاهی شیمی درمانی قبل از جراحیبرداشت بافت سرطانی انجام میشود تا بافت را کوچک کرده و عمل را راحتتر کند. گاهی نیز بعد از عمل انجام میگردد تا از سلول های باقی مانده سرطانی را بکشد.
این داروها در سراسر بدن در جریان خون گردش می کنند. در انواع سرطان سینه آنها باعث اختلال در رشد سلول های سرطانی می شوند. انواع رایج داروهای شیمی درمانی مورد استفاده برای سرطان سینه شامل اپی روبیسین و سیکلوفسفامید است .
مزایای شیمی درمانی به عوامل متعددی از جمله اندازه تومور و تعداد غدد لنفاوی درگیر و همچنین وضعیت HR و HER2 بستگی دارد. سرطانهای سینه سهگانه منفی و HER2+ نسبت به تومورهای HR+ نسبت به شیمیدرمانی حساستر هستند.
چرخه شیمی درمانی می تواند از یک بار در هفته تا هر سه هفته یک بار متفاوت باشد . هر جلسه درمانی با یک دوره بهبودی همراه است. به طور معمول، اگر سرطان سینه در مراحل اولیه دارید، به مدت سه تا شش ماه تحت شیمی درمانی قرار می گیرید، اما پزشک شما زمان بندی را با شرایط شما تنظیم می کند.
پس از شیمی درمانی خستگی، ضعف و حالت تهوع را تجربه خواهید کرد . به طور معمول، سه یا چهار روز پس از شیمی درمانی، علائم شما بهتر می شود.
هورمون درمانی برای سرطان سینه
هورمون درمانی به عنوان یک درمان کمکی گاهی قبل از جراحی برای کوچک کردن بافت سرطانی سینه و گاهی بعد از جراحی برای جلوگیری از عود کردن سرطان سینه مورد استفاده قرار میگیرد.
هورمون درمانی معمولا تا 5 سال بیشتر ادامه پیدا نمیکند زیرا ممکن است عوارض جانبی آن بیشتر از فواید آن باشد.
برخی از انواع سرطان سینه تحت تاثیر هورمون ها مانند استروژن و پروژسترون قرار می گیرند. سلول های سرطان سینه گیرنده هایی (پروتئینی) دارند که به استروژن و پروژسترون متصل می شوند و به رشد آنها کمک می کنند. درمان هایی که مانع از اتصال این هورمون ها به این گیرنده ها می شوند، هورمون درمانی یا درمان غدد درون ریز نامیده می شوند.
حدود 77 درصد از سرطانهای پستان HR+ هستند و میتوان آنها را با هورمون درمانی برای مسدود کردن یا کاهش اثرات استروژن و پروژسترون بر رشد سلولهای سرطان سینه درمان کرد. این داروها با درمان های هورمونی یائسگی که در واقع باعث افزایش سطح هورمون می شوند، متفاوت هستند. حدود 84 درصد از زنان مبتلا به تومورهای HR+ هورمون درمانی دریافت میکنند.
تاموکسیفن یکی از رایج ترین درمان های هورمونی برای سرطان سینه است. زنانی که هنوز پریود می شوند (قبل از یائسگی هستند) و زنانی که یائسه شده اند می توانند تاموکسیفن مصرف کنند. در مواردیکه پاسخگویی به دارو نا مناسب است از جراحی برداشتن تخمدان ( که منبع اصلی تولید هورمون تستسترون و استروژن است ) استفاده می کنند
عوارض جانبی هورمون درمانی برای سرطان سینه می تواند این موارد باشد:
گرگرفتگی ، ترشحات واژن، خشکی یا سوزش ، کاهش میل جنسی ، خستگی ، حالت تهوع ، درد در عضلات و مفاصل ، تحلیل استخوان ها و خطر بیشتر برای شکستگی، خطر بیشتر انواع دیگر سرطان، سکته مغزی، لخته شدن خون، آب مروارید و بیماری قلبی
درمان با داروهای سرطان هدفمند
درمان هدفمند نوعی درمان سرطان است که از داروها یا مواد دیگر برای شناسایی دقیق و حمله به انواع خاصی از سلول های سرطانی استفاده می کند .
شورای سرطان NSW در بسیاری از موارد، قرص ها یا کپسول های درمانی هدفمند نیاز به مصرف روزانه برای چندین ماه یا حتی سال ها دارند.
Trastuzumab، اولین داروی مورد تایید برای سرطان سینه، یک آنتی بادی مونوکلونال است که مستقیماً پروتئین HER2 را هدف قرار می دهد.
درمان سرطان سینه با داروهای هدفمند نیز میتواند عوارض جانبی مانند اسهال، مشکلات کبدی مانند هپاتیت، و تغییرات در پوست، مو و ناخن شما داشته باشد . مشکلات پوستی شایع ترین عوارض جانبی است.
ایمنی درمانی یا ایمونوتراپی
داروهای ایمونوتراپی یکی از حوزه های نوظهور درمان سرطان سینه هستند. این داروها سیستم ایمنی بدن فرد را تحریک می کنند تا سلول های سرطانی را به طور موثرتری شناسایی و از بین ببرد.
گاهی سلول های سرطانی با تولید پروتئینی خاص خود را از دید سیستم ایمنی مخفی میکنند . داروهای ایمنی درمانی یا ایمونوتراپی که به عنوان مهارکننده های ایمونوتراپی شناخته می شوند، مانند پمبرولیزوماب pembrolizumab ، می توانند برای درمان برخی از سرطان های سه گانه منفی سینه استفاده شوند.
متخصصین ایمونوتراپی را خط اول یا درمان اولیه برای بسیاری از انواع سرطان متاستاتیک یا سرطانی در حال گسترش می دانند . آنها ممکن است ایمونوتراپی را با شیمی درمانی، درمان هدفمند یا سایر درمان های سرطان ترکیب کنند.
درمان اغلب هر دو، سه، چهار یا شش هفته بسته به مورد شما انجام می شود . برخی از اشکال ایمونوتراپی به صورت چرخه ای انجام می شود، با یک دوره درمان و پس از آن یک دوره استراحت برای دادن زمان به بدن شما برای بهبودی و ایجاد پاسخ.
برخی از شایع ترین عوارض جانبی مرتبط با درمان ایمونوتراپی ممکن است شامل موارد زیر باشد اما به آنها محدود نمی شود: لرز، یبوست، سرفه، کاهش اشتها، اسهال، خستگی، تب و علائم مشابه آنفولانزا، سردرد، واکنش های مربوط به انفوزیون یا درد محل تزریق، خارش، بثورات موضعی و بعضی مشکلات پوستی . اما متخصص معمولا شما را رصد میکند تا مشکلی برایتان پیش نیاید.
یک بیمار مبتلا به سرطان سینه چگونه می تواند به خودش کمک کند ؟
مطمئن شوید که به درستی غذا می خورید، به طور منظم ورزش می کنید و سعی کنید به اندازه کافی بخوابید . همچنین مهم است که کمی برای خود وقت بگذارید. این می تواند پیاده روی، رفتن به یک کافه با یک دوست یا صرف بخشی از روزتان برای نوشتن افکارتان در دفتر خاطرات باشد.
ایمان خودتان را به آفریدگار جهان قوی نگاه دارید و هیچگاه دست از تلاش برای بهبودی برندارید. زیرا این فقط شما نیستید که نیاز به بهبود بیماریتان دارید افراد دیگری که شما عزیز دل آنها هستید هم شاید بیشتر از شما نیاز به سلامتی و شادی شما داشته باشند.
وظیفه اطرافیان در کمک کردن به یک بیمار مبتلا به سرطان پستان چیست ؟
گوش دادن صبورانه اغلب تنها چیزی است که لازم است. با این حال، اگر مناسب است، گرفتن دست یا در آغوش گرفتن فرد نیز راههای خوبی برای نشان دادن حمایت شماست.
چند وعده غذایی درست کنید که آنها را در فریزر قرار دهند . گاهی آنها را برای معاینات یا شیمی درمانی به بیمارستان ببرید و همراهشان باشید . اگر عمل جراحی در پیش دارند کنارشان باشید و به آنها دلگرمی بدهید.
در مرتب کردن خانه به او کمک کنید . همه ما این جمله معروف را شنبده ایم که ” سرطان بغیر از درد هزینه هم دارد ” ، پس اگر از لحاظ مالی توانایی کافی دارید به بیماران سرطانی در تامین هزینه های درمانشان کمک کنید .
نتیجه گیری درمان سرطان سینه
در پایان این مقاله یادآور میشویم که بیماری سرطان سینه نیز مانند بقیه بیماری ها دارای دلایل مشخص است و تا به امروز درمان های مناسبی نیز برای آن پیدا شده است. هر روز که می گذرد علم در حال پیشرفت است و قطعا برای این بیماری علاوه بر درمان های فعلی درمان های پیشرفته دیگری نیز کشف خواهد شد.
اما باید روحیه خودمان را در این شرایط حفظ کنیم زیرا درمان سرطان سینه یک پروسه زمان بر و چند مرحله ای است پس تداوم و حفظ مسیر درمان چه برای بیمار و چه برای اطرافیان او بسیار حیاتی و تاثیرگذار است.
امیدوارم که خداوند برای همه بیماران از جمله بیماران سرطان سینه شفا عاجل عنایت بفرماید.
سلام. چند وقته روی سینه سمت چپ احساس خارش دارم. میتونید کمکم کنید و بگین که آیا این میتونه خطرناک باشه و نشانه سرطانه ؟
سلام همراه گرامی الگاسه مگ
هرچند خارش پوست سینه و کلا پوست میتونه به دلایلی مانند اگزما یا حساسیت های فصلی باشه ، اما یکی از علایم سرطان سینه نیز خارش پوست سینه هست. آنچه که خیال شما رو راحت میکنه مراجعه به پزشک متخصص و معاینات و آزمایشات لازم است.
من لینک یک عکس رو براتون میگذارم که بعضی علایم سرطان سینه رو شرح میده .
سلام. لطفا به این سوال من جواب بدید خیلی نگرانم
من الان حدود 3 ماهه که در زیر بغلم و زیر بازوی سمت راستم احساس درد و کمی داغی میکنم . اما ظاهر سینه ام اصلا تغییری نکرده . آیا امکان داره که من درگیر سرطان سینه شده باشم ؟
سلام دوست عزیز الگاسه
ببینید هر درد زیر بغل یا بازو نشانه ابطلاع به بیماری سرطان سینه نیست ولی گاهی پیش میاد که خود سینه اصلا علایم سرطان سینه رو نداره ولی سرطان به غدد لنفاوی زیر بغل و بازو حمله میکنه. برای تشخیص صحیح حتما به کلینیک ها و پزشکان متخصص سرطان مراجعه بفرمایید. اینجا یک عکس براتون میگذارم که آناتومی سینه و غدد لنفاوی زیر بغل رو نشون میده.
سلام حدوده چند ماه در زیر بغلم احساس تورم و گاهی هم خارش دارم . می خواستم بدونم این میتونه خطرناک باشه و نشانه سرطان سینه است ؟
لطفا جواب بدید یه کمی استرس دارم. مرسی
سلام دوست عزیز.
اولا به جای نگرانی سعی کنید بیشتر هوشیار ، آرام و پیگیر باشید. دوما تورم یا توده در ناحیه زیر بغل و یا ترقوه میتونه ناشی از درگیر شدن غدد لنفاوی آن قسمت با سرطان سینه باشد. اما حتما ، تاکید میکنم حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید .
سلام. من الان چند ماهه که ورزش میکنم ولی تقریبا یک ماهه در ناحیه سینه ام احساس درد دارم. میخواستم بدون که این درد خدای نکرده میتونه بخاطر سرطان سینه باشد یا بخاطر ورزش هست ؟
سلام همراه گرامی الگاسه
هر چند ورزش میتونه بخاطر وارد کردن فشار به ربات های حمایتی سینه که پستان رو بر روی ناحیه سینه فیکس میکنند ، باعث درد در ناحیه سینه بشه اما بهتره حتما به یک پزشک متخصص مراجعه و مشورت کنی. به هرحال درد و سنگینی در ناحیه سینه یکی از علایم سرطان سینه است و باید جدی گرفته بشه.
سلام ببخشید تو مقاله گفتید که سرطان سینه چند علامت دارد. آیا باید همه این علایم با هم برای یک نفر اتفاق بیافتد تا بفهمد که سرطان دارد یا نه ؟
سلام همراه گرامی الگاسه مگ
سرطان سینه در افراد مختلف علایم متفاوت دارد و ممکن است هر کسی بعضی از این علایم را داشته و بعضی را نداشته باشد. مهم این است که شما به محض مشاهده چیزی مشکوک در ناحیه سینه به پزشک متخصص مراجعه کنید.
لیست زیر درواقع مهمترین علایم سرطان سینه است که ممکن است کسی یک یا دو مورد و کسی دیگر چند مورد دیگر را داشته باشد
یک توده بدون درد در ناحیه پستان
مشاهده توده هایی در ناحیه غدد لنفاوی در ناحیه زیر بغل به سمت سینه
درد یا سنگینی سینه
فرو رفتگی یا تورم سینه از علائم سرطان سینه
ضخیم یا قرمز شدن پوست سینه از علائم سرطان سینه
تغییرات در ناحیه نوک پستان مانند ترشحات خود به خود ( مخصوصا اگر خونی باشد )
پوسته پوسته شده یا فرورفتگی نوک سینه
تفاوت سایز دو پستان با هم از علائم سرطان سینه است
سلام. الان حدود دو هفته است که هر دو سینه من متورم شده است . این میتونه خطرناک باشه ؟
سلام همراه گرامی الگاسه مگ
تورم در هر دو سینه میتواند دلایل مختلف داشته باشد . گاهی تغییرات هورمونی در طول چرخه قاعدگی میتواند منجر به ورم سینه ها بشود . گاهی هم عفونت های باکتریایی منجر به ورم سینه میشود. هرچند که هر احتمالی باشد باید به پزشک متخصص مراجعه نمایید.
سلام . یک از خاله های من متاسفانه درگیر بیماری سرطان سینه شده. آیا من به عنوان دختر خواهر ایشون مستعد سرطان سینه هستم ؟
سلام دوست عزیز من.
سابقه خانوادگی احتمال ابتلا بهسرطان سینه رو زیاد میکنه البته وقتی خاوهر یا مادر به این بیماری مبتلا شده باشند . اما حالا که خاله عزیز شما مبتلا شده باز هم هوشیار و البته آرام باشید و معاینات دوره ای رو نزد پزشک متخصص انجام بدین. ضمنا برای خاله محترمتون هم آرزوی سلامتی دارم.